Johnny Winter - The Progressive Blues Experiment (1968)

Ooit de best betaalde solo-artiest aller tijden, een tijdje aan de heroïne en uiteindelijk de levende blueslegende die hij nu is. Hij weegt inmiddels net zoveel als zijn gitaar, maar dat weerhoudt hem er niet van om muziek te blijven maken. Dames en heren: mister Johnny Winter (69).

Via de klarinet en ukelele pakt Winter op als jong jochie de gitaar op. Samen met zijn broertje Edgar vormt hij een bandje. Johnny op gitaar, Edgar doet de toetsen. Het moet een bijzonder gezicht zijn geweest in het broeierige Texas waar de twee opgroeien. Beide Winters zijn albino en delen in die tijd het podium met doorgaans zwarte artiesten. De blues als bindende factor.

Vooral Johnny is eind jaren vijftig niet weg te slaan uit de zwarte wijken van, dan door rassenrellen opgefokt, Texas. Op 17-jarige leeftijd is hij zo zelfverzekerd en brutaal, dat hij tijdens een optreden van B.B. King het podium opklimt om het louter zwarte publiek te laten horen wat hij kan. Hij krijgt een staande ovatie.

Johnny’s talent valt ook buiten Texas op. Een journalist van Rolling Stone schrijft over die blonde bluesjongen en labels gaan hierna zowat met elkaar op de vuist om Winter in huis te halen. Columbia wint de strijd door een recordbedrag te betalen. De precieze cijfers zijn nooit openbaar gemaakt, maar kort daarna staat de Blues Albino bekend als de best betaalde solo-artiest van die tijd.

Uit die periode komt The Progressive Blues Experiment, een soort tussendoortje dat al op plaat stond voordat de hype rondom Winter echt losbarstte.

Tussendoortje of niet, Johnny beukt, harkt en schuurt drie kwartier lang de blues uit zijn gitaar. Met een opvallend losse stijl slingert hij Rollin and Tumblin’ de kamer in. Geen brave blues om timide op mee te deinen, maar vieze vuile gitaarmuziek die je hard moet draaien.

Johnny wordt op de plaat slechts begeleid door bassist Tommy Shannon en drummer John "Red" Turner. Een uitstekende keuze. Shannon en Turner vormen de basis waarop Johnny kan excelleren. De nummers blijven compact, geen energie wordt verspeeld, als luisteraar krijg je alles zonder omweg voor de kiezen. Aftellen en doorrocken. Laat dat maar aan ons Johnny over.

Soms onheilspellend (Help Me), soms stuwend (Mean Town Blues) en soms knalhard (Black Cat Bone). Altijd met zoveel energie gespeeld dat je de ramen open wilt gooien om, met het stereomeubel op tien, naar voorbijgangers te schreeuwen dat ‘dit godverdomme nog eens muziek is’.

Meest opvallende aan dit album is de nonchalante toon waarmee alles op plaat is gezet. De band gebruikte hiervoor de Vulcan Gas Company, een toen populaire nachtclub in Austin (TX). In het midden van de dansvloer, overdag, zonder publiek, maakte het trio zich klaar voor een bluessessie op volle kracht. Johnny brult dan weer links en dan weer rechts in je oor, mompelt wat, om daarna als een sirene dwars over de bas en drums heen te soleren.

Voor twee akoestische nummer (Bad Luck And Trouble en Broke Down Engine) week Winter uit naar de nabijgelegen woonkamer van zijn platenbaas Bill Josey. Locaties zijn voor Johnny blijkbaar bijzaak. Ook in deze nummers klinkt het gemak van iemand die met zijn gitaar is vergroeid.

In plaats van keurig spelen, geeft Johnny gewoon gas om daarna pas te kijken waar hij is terechtgekomen. Ook als dit betekent dat hij soms een paar steken moet laten vallen. Het resultaat is een plaat die zwalkt en rammelt. En juist dit maakt The Progressive Blues Experiment zo energiek en aanstekelijk.

En hoe zit het dan met die eerder genoemde heroïne? Houd het op een verkeerde afslag in het bewogen bestaan van de bluesman. Zo’n beetje gelijktijdig met zijn groeiende roem, ontwikkelde Johnny een heroïneverslaving. Hij verdween even uit beeld, kwam in 1973 terug met een live-plaat (Still Alive and Well) en heeft nadien nog een paar taaie periodes gekend. Toch komt Johnny er altijd weer bovenop, zo stond hij vorig jaar weer te scheuren in Zoetermeer. Laten we hopen dat dit nog een tijd zo blijft.

Johnny Winter - Mean Town Blues:

René