XTC - English Settlement (1982)

Je hebt zo van die mensen die te pas en te onpas roepen dat er in de jaren tachtig geen goede muziek is gemaakt. Dat al het goede van muziek in dat decennium ten onder ging aan opgeföhnde kapsels en synthesizers. Hiermee proberen ze onder meer altijd hun diep- en vergaande kennis van allerhande belangrijke stromingen te etaleren en te laten zien dat hun smaak die van ieder ander ontstijgt. U moet namelijk wel gek zijn om die bubblegumtroep uit de jaren tachtig goed te vinden, nietwaar? Over deze ongure, vaak achter kleverig haar en vale spijkerjacks schuilgaande types heb ik twee dingen te zeggen. Ten eerste hebben ze geen verstand van muziek. Ze houden er waarschijnlijk niet eens van. Of ze houden alleen maar van een bepaald, achterhaald, genre uit hun jeugd (moeilijke prog, free jazz wellicht?) dat toevallig ondervertegenwoordigd was in de eighties. Meestal waren ze in de jaren tachtig al te oud om nieuwe ontwikkelingen bij te benen (‘The Beatles, jongen, dat was pas muziek’). Voorts zijn dit soort uitspraken van hetzelfde onzingehalte als ‘kinderen zijn lief’ of ‘vlees is vies’. ‘De muziek’ van een heel decennium is simpelweg veel te breed om over een kam te scheren. Met andere woorden; deze lieden zeggen maar wat. Zo. Over dan nu naar een van die vele, vele bands uit de jaren tachtig die dat hele decennium lang wél goede muziek maakten: XTC.

XTC wilde zo nu en dan wel eens wat anders. Het liefst vonden ze zichzelf, onder leiding van muzikaal brein Andy Partridge, per opeenvolgende plaat opnieuw uit. Met wisselend succes, natuurlijk, maar de eerste helft van de jaren tachtig waren onbetwist de topjaren van deze boys uit Wiltshire, Engeland. Van de post-punk op Drums and Wires schoten ze zonder enige moeite door naar de perfecte popsong op Black Sea, om het vervolgens op English Settlement allemaal wat rustiger aan te doen. Rustiger, maar zeker niet slechter. Andy had inmiddels de twaalfsnarige gitaar ontdekt en pingelde met zijn band een elpee vol met semi-akoustische pareltjes. Ondanks de lange nummers en de ingewikkelde instrumentatie is XTC haar neiging tot het produceren van superaanstekelijke liedjes met sterke melodieën en dito hooks op deze plaat niet vergeten. Ball and Chain en Senses working overtime zing je op een feestje met een glimlach van oor tot oor net zo makkelijk mee. Net als No thugs in our house, een lied over een stel ouders dat maar niet kan geloven dat hun snoezige zoontje toch echt bij dat groepje foute gasten dat elke avond op straat rondhangt hoort. Hij had ze toch beloofd een good boy te zijn? Jaja.

Doorgaans hou ik er niet zo van als een band geen einde aan een nummer weet te breien. Af is af, zeg ik wel eens. Get on with it. Dat is in het geval van English Settlement niet anders. Doordat Andy en de zijnen vrijwel elk nummer epische proporties hebben willen geven, verliezen ze meer dan eens aan kracht. Dit neemt echter niet weg dat het allemaal intelligent en leuk genoeg in elkaar zit om nergens echt te gaan vervelen. Het lange zeureinde van de bittere aanklacht tegen de oorlogszuchtigheid van de VS Melt the guns, had van mij écht niet gehoeven, maar daar blijft het dan ook bij. Voor de rest geen centje pijn. Overigens maakt XTC nog steeds muziek, die is wat zweveriger geworden maar nog steeds de moeite waard. En het is de favoriete band van Ronald Giphart, maar dat moet u maar zo snel mogelijk weer vergeten. Enfin. Koop voor de zekerheid bij aanschaf van English Settlement ook meteen even de voorloper Black Sea, een plaat vol perfecte popsongs waar werkelijk geen minuut teveel op staat. Het beluisteren van die lp heft alle kleine imperfecties van English Settlement spoorslags op. En u hebt meteen twee kloeke schijven in de hand om de volgende muziekbetweter die durft te beweren dat muziek uit de jaren tachtig shit is een fikse draai mee om de oren te geven. Dat zal 'm leren.

Tom